Wat is Jazzbanjo
Jazz, a Jazz, een stukje geschiedenis
Vanaf 1619 hebben West-Europese handelaren negers uit de westkust van Afrika onder erbarmelijke omstandigheden naar Amerika versleept om ze daar als slaven te verkopen. Miljoenen van hen konden niet meer uit hun geboorteland meenemen dan hun taal, ritmische muziek en geschiedenis. In Amerika is er van de verschillende muziekstijlen van de Afrikanen niet veel overgebleven. Wel is er een nieuwe Afro-Amerikaanse stijl ontstaan uit de hollers (to holler =schreeuwen), spirituals en blues van de negerslaven die op de plantages in het zuiden van de Verenigde Staten moesten werken. De hollers werden gezongen en geroepen tijdens het werken op de plantages en aan de spoorwegen, waar het ritme het tempo van het werk bepaalde. De negro-spirituals met onsterfelijke nummers als Go Down Moses en Deep River zijn geestelijke liederen en de blues gaan over hun zware bestaan als slaven. (I'm feeling blue = ik voel me ellendig). Verder invloeden kwamen uit de Europese volksmuziek: het carnaval van Franse en Spaanse emigranten, en Engelse en Ierse volksmuziek. Tenslotte zouden de instrumenten van de blanke militaire marsorkesten en de piano uit de kroegen en bordelen het gezicht van de vroege jazz bepalen. Kenmerkend voor jazz is dat het in wezen geïmproviseerde muziek is. In de jazz kan een muzikant altijd zijn persoonlijke ervaringen en emoties kwijt. Daarbij is het zogenaamde Call-and- Response-systeem tussen de solist en het orkest een vast gegeven.
Barrelhouse-Music en Ragtime
Al in het midden van de 19e eeuw speelden negers in de zuidelijke staten hun blues op cafépiano’s. Deze barrelhouse-music (Eng. Barrelhouse = kroeg waar men drank uit vaten tapt) was beïnvloed door de country-dances van Britse immigranten. Toen in 1863 de slavernij werd afgeschaft trok de zwarte bevolking weg van de plantages naar de stad. Vooral in New Orleans waar veel ex-slaven naar toe trokken, kwamen allerlei invloeden samen. Uit de barrelhouse-music ontstond de ragtime, die in het begin zowel door blanken als negers op de piano werd gespeeld. Omstreeks 1900 was zelfs sprake van een ware ragtime-rage met als belangrijkste componist Scott Poplin (1868-1917). Tot ca. 1915 werd de term ragtime gebruikt voor alle vormen van jazz-muziek. Bij het ritme lag de nadruk op de tweede en vierde tel van de vierkwartsmaat (syncope), en daarnaast de ‘off-beat’, vrije ritmische accenten van de melodie-instrumenten, die moeilijk compositorisch zijn vast te leggen, maar daardoor heel kenmerkend voor het swingende karakter van de muziek.
New Orleans-Jazz
In kroegen, bordelen en optochten ontstond in die tijd de eerste geïmproviseerde muziek. In New Orleans ontstonden de New Orleans jazzorkesten met trompet/kornet, klarinet, trombone, piano, banjo/gitaar, bas/tuba en slagwerk. Men gebruikte zgn. blue notes (verlagingen van bepaalde noten in het bluesschema) en ‘dirty notes’ (vervormde klanken), wat de muziek een sterke intensiteit en emotionaliteit meegaf, aangeduid met ‘hot intonation’. De trompettist Louis Armstrong groeide op met deze muziek. De concurrentie die de verschillende bordelen en kroegen met elkaar aangingen, was goed voor de ontwikkeling van het vakmanschap van de musici, waardoor ook de populariteit van de New Orleans jazz steeg. In 1917 verbood de burgemeester van New Orleans de bordelen en kwamen veel muzikanten zonder werk te zitten. Evenals de blues verplaatste de jazz zich toen via de river-boats op de Mississippi naar het noorden. De meesten kwamen terecht in Chicago, dat het nieuwe centrum van de jazz zou worden.
Dixieland en Chicago-Jazz
De jazz trok noordwaarts naar Chicago waar ze zich verder ontwikkelde. Blanken namen de muziek over, en lieten elementen als ‘off-beat’, swing en ‘blue notes’ weg. De ‘hot intonation’ maakte plaats voor bewuste vervorming van tonen om speciale effecten te verkrijgen. Men noemde de muziek dixieland, een benaming voor de zuidelijke staten. Dixieland werd de blanke imitatie van de New Orleans- stijl. Later werd de saxofoon in de bezetting opgenomen en werd de tuba vervangen door de contrabas, later door de basgitaar. De groep The Wolverines bepaalde het karakter van de nieuwe Chicago-jazz, die ook veel negermuzikanten beïnvloedde,waaraan mede het ontstaan van het swingtijdperk is te danken.
Swing
Het Swing-tijdperk van de jaren '30 en '40 brak aan. In Kansas City en New York ontstonden eigen jazzstijlen. In de Kansas City-jazz, met als belangrijkste vertegenwoordiger Count Basie, werd de ‘bounce’ toegepast, waarbij in een matig snel tempo binnen de vierkwartsmaat een onderverdeling wordt gemaakt tussen zwaarder en lichter benadrukte delen. Dat geeft de muziek een enigszins huppelend karakter. Dit ‘off-beat’-element is kenmerkend voor de big-bands van de swingperiode. Met een grote groep werd het steeds moeilijker om te improviseren, waardoor men zich genoodzaakt zag om de jazz- muziekwerken op te schrijven. Daardoor ontstond het arrangement – het vaak in grote lijnen vastleggen van de instrumentatie en de melodie – kwam op. Improvisaties werden nauwer onderling geregeld. New York was ook een belangrijk uitgaanscentrum voor de blanken. Halverwege de jaren ’20 begonnen blanke showorkesten verschillende vormen van jazz te spelen, wat leidde tot het laatste hoogtepunt van de traditionele jazz, het swingtijdperk tussen 1930 en 1945. Op deze muziek werd veel gedanst.
Honky-Tonk en Boogy-Woogy
In de negerwijk Harlem in New York ontstond de honky-tonk. In de jaren ’20 had deze pianostijl zich al in Chicago ontwikkeld. In New York, waar de negers de blues enigszins minachtten, was de jazz meer beïnvloed door de gecomponeerde ragtime dan door de blues. Beide stijlen hebben evenwel het staccato-ritmische basschema in de linkerhand en een steeds gevarieerder thema in de rechterhand gemeen.
Symfonische Jazz
De showorkesten o.a van Paul Whiteman speelden symfonische jazz, gecomponeerde amusementsmuziek met jazztrekjes als geluids - effecten, beat en off-beat, waardoor de muziek in elke maatsoort swingend kon worden gearrangeerd. Het grote commerciële succes van deze muziek dwong de zwarte en blanke muzikanten zich aan te passen. De grote orkesten zorgden voor ruimte voor geïmproviseerde solopartijen en maakten gebruik van de zogenaamde riff- techniek (het steeds herhalen van een kort thema, de riff) in een sectie van het orkest om zo een speciaal effect te krijgen. Deze nieuwe swing werd geweldig populair en daarmee ook commercieel interessant. Dat leidde weer tot verstarring. Vooral blanke orkesten zoals dat van Glenn Miller waren exploitabel. Binnen hun werk vervaagde de grens tussen jazz en amusementsmuziek steeds meer. De negerorkesten waren commercieel minder interessant en hoefden zich dus ook niet aan te passen aan de smaak van de commercie. Ze brachten grote solisten en orkestleiders voort als Count Basie en Duke Ellington.
In Amerika werden Aaron Copland en George Gershwin, componisten van klassieke muziek, geïnspireerd door de jazz, en namen aspecten van deze muziek op in hun werk. Ook in Europa werd, mede door toedoen van George Gershwin, de jazz-muziek bekend. Componisten als Darius Milhaud (La création du monde), Maurice Ravel (vioolsonate, pianoconcert in G) lieten zich erdoor inspireren. Zij hadden ook invloed op beeldend kunstenaars als Lyonel Feiniger, Piet Mondriaan.
Geschiedenis van het Dixieland orkest
Dixieland ontstond onder de zwarte bevolking van New Orleans. Het dixielandorkest dat de muziek in brede kring populair maakte was echter de in 1917 in New Orleans opgerichte, uit blanke muzikanten bestaande Original Dixieland Jass Band (pas later werd 'jass' gespeld als 'jazz'). Met hun gestructureerde variant op het genre, waarin voor improvisatie nauwelijks plaats was, maakten zij de de dixieland aanvaardbaar voor een blank publiek. Ze effenden daarmee de weg voor de zwarte muzikanten die de jazz in de jaren 20 naar Chicago en New York exporteerden. Grote namen zoals Joe "King" Oliver, Louis Armstrong, Kid Ory, Johnny Dodds en Bunk Johnson werden daardoor ook buiten New Orleans bekend.Dixieland kende haar hoogtijdagen in de twintiger jaren van de twintigste eeuw en werd in de jaren veertig verdrongen door de bebop.In de vijftiger jaren volgde wereldwijd een heropleving van de dixieland.
Dixieland muziek
Dixieland wordt gespeeld in tweekwartsmaat. Kenmerkend voor het genre is verder dat de koperblazers gelijktijdig improviseren, in tegenstelling tot de veel striktere scheiding tussen samenspel en solo's die in latere jazz gebruikelijk werd. De traditionele instrumenten die in een dixielandband voorkomen zijn trompet of cornet, trombone, klarinet, piano (optioneel), en een ritmesectie bestaande uit contrabas (of tuba of sousafoon), banjo of gitaar, en drums.
Nederland
Tijdens de revival in de jaren vijftig ontstond in Nederland de Dutch Swing College Band, waarschijnlijk het bekendste Nederlandse dixieland orkest. Orkesten als de Dutch Swing College Band kwamen op binnen de Nederlandse studentencorpora. Vanwege de bij die studentenverenigingen horende associatie met de conservatief-liberale zuil werd de muzieksoort vooral in liberale kringen populair. Het genre ontwikkelde zich in deze context tot een 'nette' op het geluid van de Original Dixieland Jass Band geïnspireerde muzieksoort. In ludieke varianten op deze blanke dixieland werden ook wel feestinstrumenten als de kazoo ingezet, zodat dixieland bij velen een oubollig imago kreeg. Veel liefhebbers van de oorspronkelijke dixieland spreken daarom liever van New Orleans jazz (een term die in de Engelstalige wereld overigens niet gebruikelijk is). Het woord 'dixieland' wordt internationaal vaak om andere redenen afgewezen: het woord is ontleend aan de Original Dixieland Jass Band die zich ten tijde van hun successen - onterecht - als de uitvinders van het genre lieten aankondigen. Om meer recht te doen aan de werkelijke geschiedenis van het genre noemt men dixieland in de VS ook wel classic jazz of traditional jazz. De naam dixieland wordt in dit geval gereserveerd als negatief waardeoordeel voor de vaak nogal plichtmatig gespeelde blanke variant. Bron wikipedia.org
TRADITIONELE JAZZ DIXIELAND REPERTOIRE
After You've gone
Ain't Misbehaving
Ain't she SweetAlabama Jubilee
Alexanders Ragtime Band
All of Me
At the Jazzband Ball
Avalon
Baby wont you please come home
Ballin the JackBasin Street Blues
Bei mir bist du Schön
Big Butter and Eggman
Bill Baily
Black and Blue
Black bottom Stomp
Blues my naughty sweetie
Bourbon street parade
Buddy Bolden
BluesBuddy's Habits
Bugle Boy March
Bye Bye Blackbird
Bye Byes Blues
Canal street blues
Careless Love
China Boy
China Town
Dallas Blues
Darktown strutters ball
Deed I Do
Dinah
Dippermouth Blues
Do you know what it means
Down by the Riverside
Down in Honky Tonk Town
Down where the sun goes down
Dr.Jazz
Farewell Blues
Fidgety Feet
Gettysburg March
Heart of my Heart
Hello DollyHigh Society
Hindustan
How come you do me like you do
I ain't gonna give nobodt this Jelly
I can't give you anything but loveI don't mean a thingI got Rhythm
I wish I could shimmy sister kateI'm beginning to see the light
I'm gonna sit right down and write....
I'm looking over a four...
I've found a new baby
Ice Cream
If I had You
Indiana
Is it true what they say about Dixie
It had to be You
Its a sin to tell a lie
JadaJazz me blues
Just a closer walk to thee
Just a little while to stay
Lady be good
Let me call you sweetheart
Lonesome road
Mabel’s dream
Mack the knife
Makin Whoopie
Margie
Melancholy
Midnight in Moscow
Mood Indigo
Moulin Cafe
Muskrat Ramble
My Blue Heaven
New Orleans
O When the Saints
Old fashion love
On the sunny side of the Street
Panama Rag
Please don’t talk about me when...
Preacher
Rent Party Blues
Rose Room
Rosetta
Royal Garden Blues
Saint Louis Blues
San Francisco Bay Blues
Sandman
Shine
Some of these days
Someday
Sweetheart
Someday you’ll be sorry
South
Struttin with some Barbecue
Sugar
Summertime
Sweet Georgia Brown
Sweet Sue
Thats My Home
Thats Plenty
The Girl from Ipanema
The Sheik of Araby
The World is waiting for the sunrise
Tiger Rag
Tin roof blues
Tishomingo Blues
Trouble in Mind
Undecided
Waiting for Robert Lee
West End Blues
When youre smiling
When you wore a tulip
When you're smiling
Whispering
Who's sorry now
Wild men blues
Yes Sir thats my Baby
You are my sunshine
etc